گزیده ای از درس تفسیر استاد

گزیده ای از درس تفسیر استاد  - سوره لقمان  

« محسنین در آیات اولیه سوره لقمان »

بسم الله الرحمن الرحیم : تِلکَ ایات الکتابِ الحَکیمِ* هُدیً وَرَحمَهً لِلمُحسِنینَ* 

در این آیات که محسنین را ذکر کرد و بخصوص این که بیان شد آیات کتاب حکیم هدایت و رحمت است برای محسنین ،

معنی اش این است که این بُعد از آیات که سوره ی شریف لقمان است قرار است که حکمت بیآموزد،

یک نمونه ی بارز و شاخص حکمت را بیان می کند حضرت لقمان علیه السّلام است

 و بَعد می فرماید حکمت شأن محسنین است و کسانی که حکیم باشند محسن هستند و کسانی که محسن باشند حکیم اند پس با این حساب محسنین چیزی جدای از اهل حکمت نیستند، و اهل حکمت کسانی هستند که باید ها و نباید های خداوند سبحان را می فهمند و وجدان می کنند .

پس دوتا نکته: انسان  یاحکیم است یا جاهل

این که می فرماید: تِلکَ ایات الکتابِ الحَکیمِ*  آیات کتاب حکیم قرار است که انسان را محسن کند و مداومت کردن در خواندنش توأم با تدبر در آیاتش امید این هست که حکمت را در دل انسان زنده کند    و بیدار کند .

پس یکی از آثار وضعی بلکه یکی از ابعاد این سوره ی شریفه همین حکمت است .

می فرمایند: قرآن یک ظاهری دارد و یک باطنی و باطنش باطنی تا هفتاد بطن، که بطن به معنای بُعد است قرآن یک کتاب هفتاد بُعدی است و هر بُعدش یک عالمی است برای خودش درست است که هر بُعدی در ارتباط و هماهنگ با سایر ابعاد است، ولی خودش یک بُعد منحصر بفرد است یک عالَمی مخصوص خودش دارد یعنی هفت عالم یا هفتاد عالم تو در تواست بلکه هفتاد پرده است که هر پرده ای با دیگران اگر در ارتباط و هماهنگ است اما برای خودش ویژگی های مخصوص خودش را دارد و هر کسی که انس با قرآن بگیرد به حسب سعه ی وجودی خودش یک یا چند بُعد از ابعاد قرآن را،می تواند اهلیّتش را پیدا کند یعنی ساکن آن عوالم و اهل آن عوالم قر آنی شود فهم آن عوالم را پیدا کند .

این که می فرماید: این آیات کتاب حکیم است یعنی بُعد حکمت قرآن را اگر کسی می خواهد   واجدش بشود اهلیّتش راپیدا بکند همه ی قرآن را بخواند ولی سوره ی لقمان را با عنایت بیشتری بخواند ومداومت کند، به خاطر این که این سوره یا این آیات کتاب حکیم برای محسنین یعنی کسانی که حضور خدا را حس می کنند و خودشان را در محضر خدا می بینند، محسنین این ویژگی را دارند .

خداوند می فر ماید: شما دو جور زندگی و معیشت دارید: معیشةً ضَنک ومعیشت واسع .

کسی که خودش را در محضر خدا بداند،

زندگیش وسیع است وسعت دارد در این دنیا راحتی و در آخرت هم راحتی دارد . کسی که وسعت در زندگی ومعاش دارد، معیشت واسع دارد درزندگیش ، مرگش آسان، قبرش فراخ و وسیع برزخش زیبا و وسیع در قیامت هم نه وقوف وانتظار دارد نه تنگی دوزخ دارد و وارد بهشت وسیع می شود .

 واما کسی که خود را درمحضر خدا نداند ،

 مَعیشَةً ضَنکاً*( طه - آیه124) زندگی برایش بسته است ،عرصه تنگ است، معشیت تنگ دارد ، قلب تنگ دارد دل گرفته ومحزون دارد سینه ی تنگ دارد دنیا با همه ی فراخیش مثل زندان می شود، تنگی قبر هم دارد برزخش هم تنگ است قیامتش هم تنگ است .

محسنین کسا نی هستند که خودشان رادر محضر خدا می دانند

خداوند می فرماید: بدون من باشید ومن را نبینید معیشة ضنکاً دارید ،

من را ببینید و با من باشید وسعت معیشت دارید .

پس دو حالت،  یا حکیم هستید و محسن ، یا جاهل هستید و در جاهلیت معیشة ضنکاً دارید .

پس ببینید خیلی حساب واضح وروشن است دیگرچندین حالت نیست که از بین آنها مُرَدَد باشیم که کدامشان را انتخاب کنیم و مشکلِ تشخیص و انتخاب برایمان پیش بیاید دو حالت بیشتر نیست یا محسن شدن است یا جاهل شدن است

بعد می فرماید :هدًی و رحمةً این یک نحوه ی هدایت است دو نوع هدایت را این جا خدا برای ما تبیین می فرماید این هدایت ها تکرار لفظ هستند ولی تکرار معنا نیستند معنایشان با هم خیلی متفاوت است

این جا هدًی و رحمةً است یعنی هدایتی همراه با حمایت یک وقت شما می روید آدرس از کسی می پرسید و او فقط آدرس رابه شما می دهد ولی یک موقع آدرس را از کسی می پرسید او می گوید: با من بیا وشما را تا در خانه می برد ودر را هم می زند می گوید: بفرمایید داخل ؛ این هدًی و رحمةً است یعنی هدایتی همراه با حمایت .

آیات کتاب حکیم این است که برای محسن شدن اگر می خواهید حکمت پیدا کنید قرآن بخوانید، که راه درست را از غلط تشخیص بدهید هدًی و رحمةً دارید یعنی هم راه رابه شمانشان می دهد هم شما راحمایت می کند تا به آن نتیجه ی نهایی که راضی بشوی شما را می رساند.

اگر کسی بخواهد راه درست از غلط را تشخیص دهد وقرآن را با این قصد تلاوت کند که از لابلای آیاتش از ظاهر و باطن قرآن به حکمت برسد (چون ظاهرقرآن الفاظش است باطنش آن معانی و نورانیت قرآن است که باید به قلب آن تالی قرآن سرازیر بشود) می فرماید برای محسنین هدایتی همراه با حمایت دارد تا اورا برساند به آن جایی که این محسن راضی شود و بگوید الحمد الله رب العالمین .

لذا می فرماید: برای این که آن هدایت همراه با حمایت هدایت حامیانه نصیب شما شود ،

 از تو حرکت ازخدا برکت،

 برکتی که ازخدا می رسد هدًی و رحمةً است ، این اّولش است وآخرش نیست .

امّا حرکت از شما ، یعنی الَّذینَ یُقیمونَ الصَّلوةَ وَ یُؤتونَ الزَّکوةَ وَهُم بِالآخِرةِ هُم یُوقِنونَ .

« پیاده شده توسط طلاب »