آثار اقتصادی حج
؛امام رضا(ع) درباره اثر اقتصادی حج می فرماید:
مع ما فی ذلک لجمیع الخلق من المنافع لجمیع...: یعنی حج برای تامین مصالح و منافع تمام مسلمانان شرق و غرب، دریا و خشکی، حاضر و غایب از حج است. مفهومش این است که وقتی مسلمانان در آنجا گردهم جمع می شوند برنامه ریزی اقتصادی برای کل جهان اسلام می کنند چون جهان اسلام باید به واسطه خودش خودکفا شود، و اگر بگویند؛ این که در روایت آمده در حج برای کل جهان اسلام برنامه ریزی اقتصادی کنند، این کار توجه به دنیا است، در حالی که به حج می روند که از دنیا دور شوند،می گوییم: اگر به منافع شخصی فکر کنند، اشتغال به دنیا است ولی وقتی برای جامعه اسلامی برنامه ریزی می کنند توجه به دنیا نیست. در حدیث دیگری امام صادق به طور صریح می فرماید، یکی از اهداف حج تقویت تجارت مسلمانان و تسهیل روابط اقتصادی است. (وسایل الشیعه ج 8 ص 9) در پرتو همین اثر اقتصادی امام رضا(ع) به یک مطلب مهم اشاره می کنند و آن این که تمام مسلمانان از هر قشر و طبقه و منزلتی در آن جا گردهم می آیند و این یکی از نشانه های انسجام اسلامی است که باعث تجلی وحدت و همدلی مسلمانان بر محور قبله ای واحد است.