به مناسبت بزرگداشت لسان الغیب خواجه شمس الدین حافظ شیرازی
کتاب:عرفان حافظ(تماشاگه راز)
مباحثى پیرامون شناخت واقعى خواجه حافظ
متفکر شهید استاد مرتضى مطهرى
انتشارات صدرا
ادامه...
==============================================
کتاب:عرفان حافظ(تماشاگه راز)
عرفان حافظ
( تماشاگه راز )
مباحثى پیرامون شناخت واقعى خواجه حافظ
متفکر شهید استاد مرتضى مطهرى
انتشارات صدرا
--------------------------------------------------------------------------------
2
عرفان حافظ
اثر : متفکر شهید استاد مرتضى مطهرى
چاپ پنجم : بهار 1368
تعداد : 10000 نسخه
لیتوگرافى , چاپ و صحافى : چاپ و نشر علامه طباطبائى
ناشر : انتشارات صدرا
کلیه حقوق چاپ و نشر محفوظ و مخصوص ناشر است
تهران : ناصر خسرو مقابل دارالفنون , کوچه دکتر مسعود , تلفن : 305130
--------------------------------------------------------------------------------
3
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
کتاب حاضر مشتمل بر تنظیم شده پنج جلسه کنفرانس متفکران شهید استاد مرتضى مطهرى درباره (( عرفان حافظ )) در دانشکده الهیات و معارف اسلامى و در حدود سال 1354 مى باشد . در آن ایام , بودند افرادى که سخنان برخى بزرگان تاریخ اسلام را تفسیر مادى مى کردند و آنها را از اوج معنویت و عرفان به حضیض دم غنیمت شمارى و لذتگرائى پائین مى آوردند به امید آنکه ذخائر فرهنگى ملت مسلمان را از بین ببرند و هویت اسلامى ملت را نابود سازند و آنگاه سیاستهاى استعمارى را بر او اعمال نمایند .
(( حافظ )) این بزرگمرد عرفان اسلامى نیز از تیغ جفاى این گروه بى نصیب نماند .
استاد شهید مطهرى که پیوسته همچون دیده بانى تیز بین از مرزهاى معارف و فرهنگ و تمدن اسلامى پاسدارى مى نمود و با شمشیر قلم و بیان
--------------------------------------------------------------------------------
4
خود دستهاى خیانت را قطع مى نمود و پرده هاى نفاق را مى درید , به مقابله با این گروه و دفاع از شخصیت واقعى این بزرگان و از جمله خواجه حافظ شیرازى پرداخت که پنج کنفرانس مذکور و نیز مقدمه کتاب (( علل گرایش به مادیگرى )) تحت عنوان (( ماتریالیسم در ایران )) بخشى از آن تلاش مقدس است .
در تنظیم این مجموعه , جهت حفظ امانت , به اصلاح عبارات در حد لزوم اکتفا شده و حالت گفتارى مطالب محفوظ مانده است .
بدیهى است که اگر استاد شهید خود حضور مى داشت رساله اى به مراتب کاملتر و غنى تر از رساله حاضر عرضه مى داشت , ولى افسوس که منافقان تحمل وجود او را نداشتند .
--------------------------------------------------------------------------------
5
در مقدمه ارزشمند کتاب علل گرایش به مادیگرى یعنى همان مقدمه اى که حاصل چهل سال علم و عرفان استاد است , و شهید مطهرى آن را با قطرات خون خود نوشت . بارى در آن مقدمه و در لابلاى سطور سرخش بمناسبت , اشاره اى نیز به خواجه حافظ رفته است . بجا دیدیم که آن اشاره را بعنوان فشرده شناخت استاد در مورد شخصیت لسان الغیب , زینت بخش و کلید این کتاب قرار دهیم .
... ماتریالیستهاى ایران اخیرا به تشبیثات مضحکى دست زده اند این تشبثات بیش از پیش فقر و ضعف این فلسفه را مى رساند .
یکى از این تشبثات (( تحریف شخصیت ها )) است . کوشش دارند از راه (( تحریف شخصیت )) هاى مورد احترام , اذهان را متوجه مکتب و فلسفه خود بنمایند یکى از شاعران باصطلاح نوپرداز , اخیرا دیوان لسان الغیب خواجه شمس الدین حافظ شیرازى را با یک سلسله اصلاحات که داستان (( شدرسنا )) را بیاد مى آورد به چاپ رسانیده ومقدمه اى بر آن نوشته است . مقدمه خویش را چنین آغاز مى کند .
(( براستى کیست این قلندر یک لاقباى کفر گو که در تاریکترین ادوار سلطه ریاکاران زهد فروش یک تنه وعده رستاخیز را انکار مى کند خدا را عشق , و شیطان را , عقل مى خواند وشلنگ انداز و دست افشان مى گذرد که :
این خرقه که من دارم در رهن شراب اولى
وین دفتر بى معنى غرق مى ناب اولى
یا تمسخر زنان مى پرسد :
--------------------------------------------------------------------------------
6
چون طفلان تا کى اى زاهد فریبى
به سیب بوستان و بوى شیرم
و یا آشکارا به باور نداشتن مواعید مذهبى اقرار مى کند که فى المثل :
من که امروزم بهشت نقد حاصل مى شود
وعده فرداى زاهد را چرا باور کنم ؟
به راستى کیست این مرد عجیب که با اینهمه , حتى در خانه قشرى ترین مردم این دیار نیز کتابش را با قرآن و مثنوى در یک طاقچه مى نهند , بى طهارت دست بسویش نمى برند و چون بدست گرفتند همچون کتاب آسمانى مى بوسند و به پیشانى مى گذارند , سروش غیبش مى دانند و سرنوشت اعمال وافغال خود را تمام بدومى سپارند ؟ کیست این مرد (( کافر )) که چنین به حرمت در صف اولیاء الهى اش مى نشانند ؟
من اضافه مى کنم : کیست این مرد که با (( اینهمه )) کفر گوئیها و انکارها و بى اعتقادى ها هم شاگردیش در درس خواجه قوام الدین عبدالله که دیوان او را پس از مرگش جمع آورى کرده از او به عنوان (( ذات ملک صفات , مولانا الاعظم السعید , المرحوم الشهید , مفخر العلماء , استاد نحاریر الادبا , معدن الطائف الرو حانیه , مخزن المعارف السبحانیه )) یاد مى کند و علت موفق نشدن خود حافظ به جمع آورى دیوانش را چنین توضیح مى دهد . (( به واسطه محافظت درس قرآن وملازمت بر تقوا و احسان , و بحث کشاف و مفتاح و مطالعه مطالع و مصباح و تحصیل قوانین ادب و
--------------------------------------------------------------------------------
7
تجسس دو اوین عرب به جمع اشتات غزلیات نپرداخت )) .
این کیست که استادش قوام الدین عبدالله که حافظ سحر گاهان بدرس او مى رفته به کرات ومرات در اثناء محاوره به خواجه شمس الدین حافظ گفتى که این (( فرائد فوائد )) را همه در یک عقد مى باید کشید ... و آن جناب ( حافظ ) حوالت رفع ترفیع این بنا برناراستى روزگار کردى ...
این کیست که استاد دیگرش علامه بزرگ و محقق نامدار میرسید شریف گرگانى :
(( هرگاه در مجلس درسش شعر خوانده مى شد مى گفت به عوض این ترهات به فلسفه وحکمت بپردازید اما چون شمس الدین محمد مى رسید علامه گرگانى مى پرسید : بر شما چه الهام شده است غزل خود را بخوانید . شاگردان علامه به وى اعتراض مى کردند این چه رازى است که ما را از سرودن شعر منع مى کنى ولى به شنیدن شعر حافظ رغبت نشان مى دهى ؟ استاد در پاسخ مى گفت : شعر حافظ همه الهامات و حدیث قدسى و لطائف حکمى و نکات قرآنى است .
براستى این کافر کیست که از طرفى همه مواعید مذهبى را انکار مى کنند واز طرف دیگر مى گوید :
ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد لطائف حکمى به نکات قرآنى
...